Karaciğer Kanseri
Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinde kötü huylu tümör gelişmesidir. Başka organlardaki tümörlerin karaciğere yayılması çok daha fazla rastlanan bir durum olup farklı adlandırılır (Meme kanserinin karaciğer metastazı gibi). Bunun nedeni karaciğerin zengin kan damar ağlarına sahip olmasıdır. Karaciğerin kendi hücresinden kaynaklanan kötü huylu tümörlere primer (birincil) karaciğer kanseri denir. En çok görülen primer karaciğer kanseri hepatosellüler karsinomdur (HCC). Sağlıklı karaciğerde görülme olasılığı oldukça azdır. Yaklaşık yüzde 90 oranında sirozlu karaciğerde meydana gelir. Özellikle hepatitli kişiler siroz ve kanser gelişimi bakımından risk altında olduklarından yakından takip edilmeleri önemlidir.
Hepatoselüler Kanser Riskini Artıran Faktörler
- Kronik Hepatit B Enfeksiyonu
- Kronik Hepatit C Enfeksiyonu
- Siroz
- Obezite
- Aflatoksin, aspergillus fungus, şistozomiyazis gibi mikrobiyolojik ajanlar,
- Alfa-1 antitripsin eksikliği,
- Alkol
- Tütün
- Alkolden bağımsız karaciğer yağlanması (NASH),
- Hemokromatozis
Karaciğer Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
- Karında şişkinlik
- Üst karın bölgesinde rahatsızlık hissi
- Karnın sağ üst kısmında ağrı
- Açıklanamayan kilo kaybı, iştahsızlık, yorgunluk
- Ciltte ve gözlerde sararma (ikter)
- Bulantı
- Ateş
Hepatoselüler Kanser Tanısı Nasıl Konulur?
Karaciğer kanserinde ultrasonografi, MRG, Bilgisayarlı Tomografi, laparoskopi ve biyopsi gibi tanı yöntemleri kullanılır.
Tedavisi:
Bu hastalıkta erken teşhisin önemi büyüktür. Tedavi için tümörün yerleşim yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları önemli faktörlerdir.
Son yıllarda karaciğer kanserleri tedavisinde giderek artan oranda girişimsel radyoloji yöntemleri kullanılmaktadır. Tümör konseyinde her hasta için en etkili ve yan etkisi en az tedavi seçimi yapılır. Küçük tümörlerde lokal tedavi yöntemlerinin başarısı cerrahiyle benzer olup uygulanması çok daha kolaydır. Lokal tedaviler ciltten anjiyografik yöntemlerle tümöre ulaşarak uygulanır. Sık kullanılan lokal tedavi yöntemleri şunlardır.
- Tümörün ısıtılarak yok edilmesi (RFA),
- Tümörün içine kemoterapi zerk edilmesi (TAKE)
- Tümörü besleyen damarı tıkama (Embolizasyon)
- Tümörün mikrodalga ile tahrip edilmesi (MW)
- Tümör içine radyoaktif dalgalarla özel ışın tedavisi yapılması (TARE)
Cerrahi tedavi, lokal tedavi ve sistemik tedavi tek tek ya da kombine edilerek uygulanabilir.
Cerrahi Tedavi
Karaciğerde tümörlü bölgenin alınmasını kapsar. Cerrahinin başarısı tümörün büyüklüğüyle orantılıdır. Küçük tümörlerde cerrahi daha etkili bir tedavi yöntemiyken büyük tümörlerde özellikle eşlik eden ileri derece siroz varlığından karaciğer transplantasyonu (nakil) daha çok tercih edilen cerrahi yöntemidir.
İlaç tedavisi
Tümörün karaciğer dışına yayıldığı durumlarda etkinliği gösterilmiş tek tedavi metodudur. Genellikle karaciğer hastalığı olduğu için kemoterapi çoğu zaman tercih edilmez. Tümör hücrelerinin damarlanmasını bozan ve büyüme yollarını kesen hedefe yönelik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar metastazlı hastalarda kullanılabildiği gibi nakil sırası bekleyen hastalarda tümör büyümesini durdurmak amacıyla lokal tedavilerle kombine olarak da kullanılabilir. En yeni tedavi yöntemi akıllı ilaçların immunoterapi ilaçlarıyla kombine edilerek uygulanmasıdır.