Kolon Kanseri
Kolon kanseri, kalın bağırsağın yaklaşık 1,5 metrelik kısmında tümör gelişmesine verilen isimdir. Eğer tümör, kalın bağırsağın son 15 cm'lik kısmından gelişirse, rektum kanseri olarak adlandırılır. Kolon ve rektum kanserleri tüm kanserler arasında 3. sırada yer alır. Barsaktaki bazı değişimler (polip gibi) kolon kanserinin erken habercisi olabilir. Poliplerin çoğu iyi huyludur, kansere dönüşmez; ancak bazı polipler zaman içinde kanserleşebilir. Bu nedenle kolonoskopi sırasında tespit edilen polipler polipektomi adı verilen işlemle çıkarılarak incelenmelidir.
Kolon Kanserine Yol Açan Faktörler
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Fiziksel olarak aktif olmamak
- Fazla miktarda işlenmiş gıda veya kırmızı et tüketmek
- Aşırı alkol ve sigara kullanmak
- İleri yaşta olmak
- Genetik riske sahip olmak
Kolon Kanseri Belirtileri
- Makattan gelen kanama
- Dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler (kabızlık, ishal gibi)
- Karın ağrısı
- Karında kitle
- Kilo kaybı
Tanı Yöntemleri
Kolon kanserinin erken aşamada teşhis edilmesi, hastalığın seyrini ve tedavi başarısını önemli ölçüde etkiler. Tüm sağlıklı bireylerin, 55-65 yaşları arasında kolon kanseri yönünden kolonoskopi tarama programına alınması gerekmektedir.
Kolon Kanseri Tedavisi
Kolon kanserinin tedavisi, tümörün yerleşim yeri ve hastalığın evresine göre değişir. Eğer hastalık vücudun diğer organlarına yayılmamışsa, ameliyatla tümörlü barsak kısmının alınması amaçlanır. Ameliyat sonrası hastalığın tekrarlamasını önlemek amacıyla 3 veya 6 ay süreyle kemoterapi uygulanır.
Rektum Kanseri Tedavisi
Rektum kanseri tedavisinde, tümörün yerleşim yerine bağlı olarak ameliyat türü değişebilir. Eğer tümör, barsak bitimine yakın bir noktada ve büyükse, dışkılamayı sağlayan kaslar ameliyat esnasında hasar görebileceğinden dolayı barsak ucu cilde ağızlaştırılarak kolostomi adı verilen torba takılması gerekebilir. Torba gereksinimini önlemek amacıyla genellikle ameliyat öncesinde radyoterapi ve kemoterapi ile tümör küçültüldükten sonra cerrahi işlem yapılması tercih edilir.
4. Evre Kolon Kanseri Tedavisi
Dördüncü evre kolon kanserinde, tümör karaciğer, akciğer gibi organlara veya karın içinde bulunan lenflere yayılmıştır. Bu evrede, dışkılamada ciddi bir zorlanma yoksa tedaviye ilaçlarla başlanması tercih edilebilir. Kemoterapi ve biyolojik ajanların birlikte kullanılması etkinliği artırır. Sistemik tedavilerle yeterli küçülme elde edilirse, barsaktaki tümör ve/veya metastazların cerrahi yolla temizlenmesi hedeflenir. Karaciğerdeki metastatik nodüllerin cerrahi olarak çıkarılamadığı durumlarda, bu nodüllere yönelik lokal tedaviler yapılabilir.
Karaciğer metastazları için uygulanabilecek lokal tedaviler arasında transarterial kemoembolizasyon (TAKE), transarterial radyoembolizasyon (TARE), ve radyofrekans ablasyon (RF) gibi yöntemler bulunur. Bu yöntemlerde, bacak damarından girilerek karaciğerin damarı içine radyoaktif madde veya kemoterapi taşıyan partiküller yüklenerek tümör odaklarının tahrip edilmesi hedeflenir.